برای اینکه بفهمیم حال بازار بورس تهران خوب است یا بد از شاخص ها استفاده می کنیم. شاخص ها دماسنج ها و ابزارهای تشخیصی ما هستند.
شاخص دماسنجی است که افزایش آن نشان دهنده سود و کاهش آن بیانگر ضرر سرمایه گذاران است.
به عبارتی با شناسایی و فهم شاخص ها می توانیم نقش پزشکی را ایفا کنیم که با بررسی نبض و علایم بالینی این بازار از سلامت یا بیماری آن آگاه می شود.
به طور کلی انواع و اقسام شاخص در بورس قابل تعریف است اما معروف ترین و کاربردی ترین شاخص ها عبارتند از:
شاخص کل با اسامی دیگری مثل شاخص بازدهی،شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) نیز شناخته می شود.
این شاخص نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در یک زمان مشخص است. همانطور که اعداد دماسنج به خودی خود نمی توانند احساسی را به ما منتقل کنند و به ما بگویند که در روز جاری چه نوساناتی رخ داده است، شاخص کل به تنهایی و بدون اطلاعات گذشته ارزشی ندارد.
تغییرات شاخص کل در دوره زمانی روزانه هفتگی و ماهانه و سالانه نشان دهنده میانگین عملکرد و بازده نقدی شرکت های بورسی است.
چون صحبت از میانگین به میان آمد پس اندازه شرکت ها در محاسبه شاخص کل موثر خواهر بود.
هر چه شرکتها بزرگتر و سرمایه بیشتری داشته باشند (ایران خودرو، سایپا، مخابرات ایران، همراه اول و…)تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت و هرچه کوچکتر باشند برعکس.
همانطور که گفتیم شرکت های بزرگتر در محاسبه شاخص کل تاثیر بیشتری دارند، این موضوع سبب می شود چند شرکت بزرگ بتوانند به تنهایی شاخص را مثبت یا منفی کنند، این موضوع سبب می شود تا با نگاه به شاخص کل نتوان در مورد مثبت یا منفی بودن کلیت بازار اظهار نظر کرد.
برای حل این مشکل شاخص کل هم وزن را معرفی کرده اند، در محاسبه این شاخص همانطور که از اسمش پیداست میزان سرمایه همه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یکسان فرض می شوند و دیگر اندازه شرکت ها تاثیری در محاسبه شاخص کل ندارد.
با نگاه به تغییرات شاخص کل هم وزن می توان گفت که کلیت بازار در چه شرایطی به سر می برد.
دستیافت: اگر خودتان اقدام به خرید و فروش سهام می کنید و در سبد سهامتان شرکت های کوچکتر بیشتری دارید برای مقایسه بازده خود و بازار می بایست از شاخص کل هم وزن استفاده کنید.
تغییرات این شاخص تنها تحت تاثیر نوسان قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است و میزان سود تقسیمی سالیانه شرکتها در محاسبه آن لحاظ نمی‌شود.
دستیافت: اگر به دنبال شرکت هایی هستند که سود تقسیمی ندارند و رویکردتان برای سرمایه گذاری خرید سهام شرکت های رشدی است این شاخص می تواند به کمک شما بیاید.
بعضی از افراد اعتقاد دارند سود تقسیمی شرکت ها دوباره به بازار بر نمی گردد و سرمایه گذاری مجدد رخ نخواهد داد، به همین منظور شاخص کل که سود تقسیمی را در اندازه گیری عملکرد شرکت ها لحاظ می کند را دقیق نمی دانند از این رو شاخص قیمت می تواند با چشم پوشی از عملکرد سود تقسیمی شرکت ها شما را در بررسی وضصعیت بازار کمک کند.
این شاخص همانند شاخص قیمت است با این تفاوت که اندازه و سرمایه شرکتها در محاسبه آن اثری ندارد.
دستیافت: اگر سبدی از شرکت های کوچک و تازه تاسیس دارید یا شرکتتان به دلیل طرح های توسعه و چشم انداز رشدی خود سودی تقسیم نمی کند این شاخص معیار خوبی برای مقایسه عملکردتان با عملکرد شرکت های دیگر است.
این شاخص مشابه شاخص کل است با این تفاوت که در وزن‌دهی شرکتها به جای استفاده از کل سهام شرکت، تنها از تعداد سهام شناور آزاد شرکتها استفاده می‌شود. (همه شرکت ها در این شاخص نیستند و طبق دستور العملی تنها 30 شرکت منتخب در این شاخص لحاظ می شوند). با استفاده از شاخص آزاد شناور رفتار قسمتی از بازار که نقدشونده است و قیمت ها را تحت تاثیر قرار می دهد را مشاهده می کنیم.
دستیافت: یکی از مواردی که روی عرضه و تقاضا و ایجاد صف های خرید و فروش شرکت ها موثر است میزان شناوری شرکت ها می باشد. در محاسبه شاخص های قبلی کل سهام شرکت ها شناور و قابل معامله فرض می شد اما واقعیت چنین نیست و شرکت ها شناوری متفاوتی دارند
شاخص های فوق تمامی شرکت های حاضر در بورس را در بر می گیرند اما شاخص های دیگری داریم که به صورت اختصاصی عمل می کنند.
شاخص صنعت و شاخص مالی
شرکت هاي پذیرفته شده در بورس تهران به دو گروه صنعت و مالی تقسیم شده اند، گروه مالی در برگیرنده شرکت‌های صنعت واسطه گری های مالی و گروه صنعت شامل کلیۀ شرکت هاي بورس به جز واسطه گري هاي مالی است.
به دیگر بیان شاخص صنعت شامل شرکت های تولیدی بازار بورس و شاخص مالی شامل شرکت های گروه خدمات مالی و سرمایه گذاری است.
صنایع مختلف شاخص مخصوص به خود را دارند برای مثال شاخص استخراج کانه های فلزی، شاخص ساخت منسوجات و شاخص سیمان، آهک و گچ
شاخص پنجاه شرکت فعالتر
بورس تهران هر سه ماه شرکت ها را از نظر تعداد روزهای داد و ستد مورد بررسی قرار می دهد و 50 شرکت برتری که بیشترین میزان نقد شوندگی را دارند در شاخصی تحت عنوان شاخص 50 شرکت فعالتر نمایه می کند.
دیدگاه ها