نحوه درس خواندن برای هر دانش آموز و دانشجویی با فرد دیگری فرق میکند و به ویژگیهای شخصیتی و ذاتی او وابسته است از این رو شاهدیم که نحوه های مختلف مطالعه و درس خواندن شکل گرفته که هر شخص از یک و یا ترکیبی از آنها بهره میبرد.
مطالعه و فرایند یادگیری فرایند پیچیده ای است که تمامی حواس ما را درگیر میکند بعضی از افراد با گوش دادن بعضی با مشاهده بعضی با نوشتن و عده ای هم با یاد داشت برداری هنگام گوش دادن به درس، یادگیری بهتری دارند.
امروز میخواهیم ببینیم کدام ویژگی شخصیتی در ما غالب است و بر اساس تئوری یونگ که از لحاظ روانشناسی یادگیری را مورد بررسی قرار داده است با خود و نحوه صحیح مطالعه آشنا شویم.
نظریه یونگ بر روی چهار کارکرد روانی تمرکز دارد:
برون گرایی در مقابل درون گرایی
منطق در مقابل شهود
تفکر در مقابل احساس
قضاوت در مقابل ادراک
نظریه یونگ علاوه بر ارزیابی شخصیت، برای ارزیابی توصیف و سبکهای مختلف یادگیری نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد. با وجودی که هر بعد نشان دهنده یک جنبه خاص از یک سبک یادگیری است امّا به خاطر داشته باشید که سبک یادگیری خود شما ممکن است ترکیبی از این ابعاد باشد. مثلاً ممکن است سبک یادگیری شما شامل عناصری از سبکهای یادگیری برون گرا، احساسی، شهودی و ادراکی باشد. در زیر به توصیف مختصر این ابعاد میپردازیم.
سبک یادگیری برون گرا چیست؟
این بعد نشانگر این است که یادگیرنده چگونه با دنیای خارج تعامل برقرار میکند. یادگیرندههای برون گرا از ایده گرفتن از دیگران لذت میبرند. آنها کار اجتماعی و گروهی را ترجیح میدهند. اگر شما از درس دادن به دیگران، مشارکت در کار گروهی و یادگیری از طریق تجربه کردن خوشتان میآید، احتمالاً جزء این دسته هستید.
فراوانی یادگیرنده های برون گرا
ـ تقریباً ۶۰٪ یادگیرنده ها، یادگیرنده های برون گرا هستند.
مشخصات یادگیرنده های برون گرا
ـ یادگیری از طریق تجربه مستقیم
ـ لذت بردن از کار گروهی
ـ ایده گرفتن از منابع خارجی
ـ اشتیاق به رهبری، مشارکت و ابراز عقیده
سبک یادگیری درون گرا چیست؟
با وجودی که یادگیرنده های درون گرا نیز آدمهای اجتماعی هستند امّا ترجیح میدهند مسائل را خودشان حل کنند. یادگیرنده های درون گرا از منابع درونی خودشان ایده میگیرند. آنها ترجیح میدهند قبل از آزمودن یک مهارت جدید درباره آن فکر کنند. اگر شما از مطالعه تنها، کار فردی و ایده های انتزاعی خوشتان میآید احتمالاً جزء این دسته هستید.
فراوانی یادگیرنده های درون گرا
ـ تقریباً ۴۰٪ یادگیرنده ها، یادگیرنده های درون گرا هستند.
مشخصات یادگیرنده های درون گرا
ـ فعالیت به صورت تنهایی را ترجیح میدهند.
ـ از فعالیتهای ساکت و بدون سر و صدا لذت میبرند.
ـ معمولاً از منابع درونی خودشان ایده میگیرند.
ـ گوش دادن و تماشا کردن را ترجیح میدهند.
سبک یادگیری منطقی چیست؟
یادگیرنده های منطقی بر روی جنبه های محیط فیزیکی تمرکز میکنند. یونگ این افراد را کسانی که علاقهمند به دنیای خارج هستند توصیف میکند. آنها واقع بین و عملی هستند و ترجیح میدهند که بر اطلاعات به دست آمده از طریق تجربه تکیه کنند. با وجودی که افرادی با این سبک یادگیری از نظم و ترتیب و کارهای یکنواخت و روالمند لذت میبرند امّا با محیطها و شرایط متغیر نیز به سرعت وفق مییابند.
فراوانی یادگیرنده های منطقی
ـ تقریباً ۶۵٪ یادگیرنده ها دارای سبک یادگیری منطقی هستند.
مشخصات یادگیرنده های منطقی
ـ تمرکز بر حال
ـ عملی و منطقی
ـ استفاده از تجربه و عقل سلیم برای حل مسائل
ـ علاقهمند به مشاهده دنیای پیرامون
سبک یادگیری شهودی چیست؟
یادگیرنده های شهودی بیشتر بر دنیای احتمالات تمرکز میکنند. بر خلاف یادگیرنده های منطقی که به اینجا و اکنون علاقهمندند، یادگیرنده های شهودی از در نظر گرفتن ایده ها، احتمالات و نتایج بالقوه لذت میبرند. آنها از افکار انتزاعی، رویاپردازیهای روزانه و خیال پردازی درباره آینده خوششان میآید.
فراوانی یادگیرنده های شهودی
ـ تقریباً ۳۵٪ یادگیرنده ها، یادگیرنده های شهودی هستند.
مشخصات یادگیرنده های شهودی
ـ به جای آن که یک کار را یکباره تمام کنند، ترجیح میدهند در جلسات کوتاه مدت و در چند مرحله آن را انجام دهند.
ـ از چالشها، تجربیات و شرایط جدید لذت میبرند.
ـ بیشتر تصویر کلّی را در نظر میگیرند تا جزئیات.
ـ از نظریه ها و ایده های انتزاعی لذت میبرند.
سبک یادگیری متفکرانه چیست؟
افرادی که این سبک یادگیری را دارند بیشتر بر روی ساختار و کارکرد اطلاعات و اشیاء تمرکز میکنند. آنها به هنگام تصمیم گیری و حل مسئله از عقل و منطق استفاده میکنند. این نوع یادگیرنده ها غالباً بر پایه معیارهای شخصی تصمیم گیری میکنند.
فراوانی یادگیرنده های متفکر
ـ تقریباً ۵۵٪ مردان و ۳۵٪ زنان دارای سبک یادگیری متفکرانه هستند.
مشخصات یادگیرنده های متفکر
ـ علاقه به عقل و منطق.
ـ تصمیم گیری بر اساس احساسات و هیجانات را دوست ندارند.
ـ تصمیم گیری بر پایه دلیل و منطق.
سبک یادگیری احساسی چیست؟
کسانی که این سبک یادگیری را دارند اطلاعات را بر اساس احساسات و هیجانات اولیه ای که ایجاد میکند تنظیم میکنند. افرادی که سبک یادگیری احساسی دارند به روابط فردی و هماهنگی اجتماعی علاقهمندند. آنها معمولاً بر اساس احساساتشان تصمیم گیری میکنند و از تعارض خوششان نمیآید.
فراوانی یادگیرنده های احساسی
ـ تقریباً ۴۵٪ مردان و ۶۵٪ زنان یادگیرنده های احساسی هستند.
مشخصات یادگیرنده های احساسی
ـ علاقهمند به مردم و احساسات آنها.
ـ هماهنگ با احساسات خود و دیگران.
ـ تصمیم گیری بر اساس احساسات فوری.
سبک یادگیری قضاوتی چیست؟
کسانی که این سبک یادگیری را دارند بسیار قاطع هستند. در برخی موارد، این افراد قبل از آن که تمام اطلاعات مورد نیاز درباره یک وضعیت را به دست آورند تصمیم گیری میکنند. آنها از نظم و ساختار خوششان میآید و به همین دلیل است که فعالیتها و برنامه های خود را به دقت برنامه ریزی میکنند.
فراوانی یادگیرنده های قضاوتی
ـ تقریباً ۴۵٪ افراد دارای این سبک یادگیری هستند.
مشخصات یادگیرنده های قضاوتی
ـ از ابهام و رمز و راز خوششان نمیآید.
ـ تصمیم گیری قاطع.
ـ بسیار سازمان یافته و منظم.
ـ عقاید قوی.
دنباله روی از مقررات و قوانین.
سبک یادگیری ادراکی چیست؟
یادگیرنده های ادراکی در واکنش به اطلاعات جدید و شرایط متغیر، بی مقدمه تصمیم گیری میکنند. بر خلاف یادگیرنده های قضاوتی که تمایلی به تغییر عقیده ندارند، یادگیرنده های ادراکی ترجیح میدهند گزینههایشان را باز نگاه دارند. آنها معمولاً پروژه های زیادی را یکباره شروع میکنند (غالباً بدون آن که هیچیک از آنها را به پایان رسانند)، از زمان بندی دقیق اجتناب میکنند و بدون برنامه ریزی قبلی پروژه ای را در دست میگیرند.
فراوانی یادگیرنده های ادراکی
ـ تقریباً ۵۵٪ مردم دارای این سبک یادگیری هستند.
مشخصات یادگیرنده های ادراکی
ـ تصمیم گیری بی مقدمه.
ـ تغییر در تصمیمات بر اساس اطلاعات جدید.
ـ از سازماندهی و نظم خوششان نمیآید.
ـ بسیار انعطاف پذیر.
ـ گاهی اوقات در تصمیم گیری دچار مشکل میشوند.
شما میتوانید به سادگی خود را در یک و یا چندین مورد از سبکهای یادگیری دسته بندی کنید و شرایط را برای یادگیری خود فراهم کنید.
مثلاً یادگیرنده برون گرا در جمع و اجتماع یادگیری بهتری دارد پس نباید محیطهای بی روح و جان را برای یادگیری برگزیند فردی که تمایل به رهبری دارد از اینکه پیرو و زیر دسته باشد لذت نمیبرد پس با ایجاد امکان رهبری از یادگیری لذت میبرد.
در مقابل افراد درون گرا کارها و فعالیتهایشان را به تنهایی انجام میدهد قبل از تصمیم گیری همه شرایط را مد نظر قرار میدهند.
پس سیری از یادگیری را که فکر میکنید مناسب روحیات شماست برگزینید تا بیشترین استفاده را از توان بالقوه خود ببرید.
دیدگاه ها